Tập đoàn Berkshire Hathaway Sẽ Ra Sao Nếu Warren Buffett Nghỉ Hưu?

Warren Buffett sẽ là tâm điểm, như thường lệ, trong cuộc họp thường niên của Berkshire Hathaway. Nhưng các nhà đầu tư đang ngày càng tìm kiếm manh mối về tương lai của công ty khi vị CEO và chủ tịch kỳ cựu không còn trong vai trò lãnh đạo nữa.

Berkshire có thể chịu áp lực tự giải thể khi nhà đầu tư được ca ngợi nhất thế giới rời sân khấu. Công ty cũng có thể quyết định trả cổ tức thay vì tích luỹ tiền mặt như ngày hôm nay, khi Buffett, 93 tuổi, vẫn chờ đợi các cơ hội đầu tư. Buffett có thể sẽ đối mặt với câu hỏi về tất cả các chủ đề này, và nhiều hơn nữa, tại cuộc họp thường niên vào ngày 4 tháng Năm tại Omaha, tiểu bang Nebraska.

Charlie Munger, người bạn lâu năm, đối tác kinh doanh và phó chủ tịch Berkshire của Warren Buffett, đã qua đời vào năm ngoái ở tuổi 99, sẽ không ở bên cạnh ông. Sự vắng mặt của Munger sẽ chỉ làm rõ điều hiển nhiên: Thời gian của Buffett trên đỉnh tập đoàn ông đã xây dựng suốt sáu thập niên có thể sắp kết thúc trong vài năm tới. Ngay cả chính Buffett cũng thừa nhận điều đó, khi viết vào tháng 11 rằng ông cảm thấy "khoẻ" nhưng đang "chơi trong hiệp phụ".

Đối với khoảng 30.000 cổ đông Berkshire dự kiến sẽ có mặt tại cuộc họp, tương lai sẽ là trọng tâm khi Buffett trả lời các câu hỏi trong suốt hơn năm giờ trong sự kiện có thể là lần xuất hiện duy nhất của ông trước công chúng trong năm nay. Cùng với Buffett trên bục phát biểu sẽ có Phó chủ tịch Greg Abel, 61 tuổi, người có khả năng được giao vai trò kế vị Buffett trong vị trí CEO, và Phó chủ tịch Ajit Jain, 72 tuổi, người điều hành mảng bảo hiểm của công ty. Cùng nhau, họ sẽ trả lời các câu hỏi từ nhỏ tới lớn: Liệu cổ phiếu có thể đánh bại chỉ số S&P 500? Tại sao hoạt động mua lại cổ phiếu đã giảm kể từ 2021? Liệu ban lãnh đạo mới của công ty có thể chứng minh năng lực tương đương với Buffett? Liệu Berkshire có nên giải thể?

Không có một công ty nào giống như Berkshire. Nó đã có một hành trình phi thường kể từ khi Buffett nắm quyền điều hành một nhà sản xuất dệt may đang gặp khó khăn vào năm 1965 và biến nó thành tập đoàn lớn nhất thế giới, với gần 400.000 nhân viên và các hoạt động kinh doanh tập trung vào nước Mỹ, cung cấp một trong những thước đo sức khoẻ tốt nhất của nền kinh tế.

Một số bộ phận lớn nhất của công ty là Đường Sắt Burlington Northern Santa Fe; Berkshire Hathaway Energy, điều hành một doanh nghiệp điện lực đa tiểu bang và là một trong những nhà sản xuất năng lượng xanh lớn nhất trong cả nước; và công ty bảo hiểm tài sản và tai nạn lớn nhất thế giới, bao gồm cả Geico, công ty bảo hiểm ô tô lớn thứ ba Hoa Kỳ.

Cũng có những bộ phận nhỏ hơn, như NetJets, công ty đứng đầu ngành du lịch máy bay tư nhân; Clayton Homes, nhà sản xuất hàng đầu về nhà di động; hãng sơn Benjamin Moore; Dairy Queen; và một trong những doanh nghiệp môi giới bất động sản lớn nhất cả nước. Rồi còn có danh mục đầu tư trị giá $360 tỷ đô la, dẫn đầu bởi Apple, chiếm khoảng 40% lượng cổ phần Berkshire nắm giữ. Cũng có thứ mà Buffett gọi là một cán cân "giống Pháo Đài Knox", với gần $170 tỷ tiền mặt và các khoản tương đương.

Berkshire không được điều hành như các tập đoàn khác. Nó sở hữu tính phi tập trung cao, với Buffett để phần lớn các quyết định quan trọng lại cho các nhà quản lý của từng công ty con. Buffett có viết trong "Cẩm Nang Chủ Sở Hữu" của Berkshire vào năm 2017: "Chúng tôi uỷ quyền gần như đến mức thoái thác". Trụ sở chính của Berkshire chỉ có 26 nhân viên, không hề có cố vấn pháp lý, bộ phận quan hệ nhà đầu tư hay quan hệ công chúng.

Chiến lược độc đáo của Berkshire đã hiệu quả. Công ty được kỳ vọng sẽ tạo ra $40 tỷ đô la lợi nhuận hoạt động sau thuế trong năm nay và có vốn hoá thị trường là $880 tỷ, đứng thứ bảy trên thị trường chứng khoán. Cổ phiếu hạng A của công ty đã tăng lên mức trên $600.000 một cổ phiếu từ $20 (không chia tách cổ phiếu trong quá trình) kể từ khi Buffett nắm quyền vào năm 1965, và những người nắm giữ cổ phiếu hạng B vốn đã được được phân phối rộng rãi khi chúng được tạo ra vào năm 1996 đã thấy giá cổ phiếu tăng 20 lần.

Đây là một trong những cổ phiếu được các nhà đầu tư cá nhân nắm giữ nhiều nhất, với khoảng 3 triệu cổ đông. Có lẽ không công ty nào tạo nên đam mê và lòng trung thành từ các nhà đầu tư trong cơ sở sở hữu bằng Berkshire. Các tổ chức lớn chưa bao giờ đánh giá cao cổ phiếu này như các cá nhân.

Nhưng liệu họ có tiếp tục làm như vậy, một khi Buffett không còn điều hành nữa? Buffett đóng vai trò cốt lõi đến mức phải cần đến 4 hay 5 người mới thay thế nổi vai trò ông đã đảm nhiệm cho tới 2018, khi ông uỷ quyền trách nhiệm cho các hoạt động phi bảo hiểm của Berkshire cho Abel và các hoạt động bảo hiểm cho Jain.

Abel dự kiến sẽ trở thành CEO, bao gồm trách nhiệm giám sát mảng kinh doanh khổng lồ của Berkshire và có thể, đảm nhiệm việc phân bổ vốn, một vai trò quan trọng tại Berkshire mà Buffett đã thực hiện rất thành công trong gần 60 năm. Điều này có nghĩa là quyết định liệu có sử dụng lợi nhuận để mua lại cổ phiếu, trả cổ tức, tích luỹ tiền mặt hoặc thực hiện các vụ thâu tóm. Jain có khả năng tiếp tục là người đứng đầu mảng bảo hiểm, trong khi con trai cả của Bufffett, Howard, 69 tuổi, một nhà nông và người hoạt động từ thiện, có thể sẽ trở thành chủ tịch không điều hành.

Rồi còn có Todd Combs, 53 tuổi, và Ted Weschler, 61 tuổi, hiện đang quản lý khoảng 10% khối đầu tư chứng khoán của Berkshire và có thể đảm nhiệm toàn bộ danh mục.

Các ứng viên kế vị Buffett

Buffett thừa nhận rằng ông đã chậm lại trong những năm gần đây, nhưng ông vẫn sắc bén như thường lệ tại cuộc họp thường niên 2023. Ông nói chuyện trong suốt năm giờ, không ngừng tiếp sức bằng Coca-Cola và kẹo giòn đậu phộng từ See's Candies, một công ty thuộc Berkshire. Ông thể hiện sự am hiểu toàn diện về mọi vấn đề liên quan đến Berkshire, nền kinh tế và các thị trường tài chính, cả trong quá khứ và hiện tại.

Ông là người cuối cùng trong thế hệ của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp như vậy. Cách đây ba năm, có bốn giám đốc Berkshire ở độ tuổi 90 trở lên - tất cả đều là bạn lâu năm của Buffett - và tất cả đều đã qua đời: Munger, David “Sandy” Gottesman, Tom Murphy và Walter Scott. Smead nói rằng nếu không có Munger với cá tính thẳng thắn để thúc đẩy, Buffett có thể sẽ dè dặt hơn tại cuộc họp năm nay.

Nhưng điều đó sẽ không ngăn các nhà đầu tư "dội bom" ông bằng các câu hỏi. Ông dự kiến sẽ điều hành công ty trong bao lâu nữa? Việc mua lại cổ phiếu giảm tốc cho thấy điều gì về quan điểm của ông đối với cổ phiếu? Liệu Geico, đã tụt lại trong thị trường và công nghệ bảo hiểm ô tô so với Progressive, có thể bắt kịp? Liệu Berkshire có bỏ rơi các bộ phận công ích miền Tây Hoa Kỳ và để chúng phá sản để tránh đối mặt với trách nhiệm pháp lý về cháy rừng? Ông có nghĩ rằng việc trả cổ tức sẽ có ý nghĩa khi ông không còn nữa?

Buffett nói rằng ông rất mong đợi những câu hỏi khó. "Đó là cách chúng tôi muốn mọi việc diễn ra," ông viết hồi đầu năm nay.

"Sẽ có nhiều thảo luận hơn về khả năng chi trả cổ tức ở một thời điểm nào đó trong tương lai," theo Ted Bridges, CEO của Bridges Trust, một nhà quản lý đầu tư ở Omaha. Buffett thừa nhận rằng việc mua lại các doanh nghiệp công và tư hiện trở nên rất khó khăn khi định giá đang ở mức cao. Và Berkshire tự làm hạn chế bản thân bằng cách từ chối tham gia vào các buổi đấu giá công ty. Vấn đề cổ tức gây nhiều đam mê trong số các nhà đầu tư cá nhân, vốn không muốn cổ tức, một phần vì lý do thuế.

Một câu hỏi quan trọng, cho dù có hay chưa được đặt ra, là chuyện gì sẽ xảy ra với cổ phiếu Berkshire khi Buffett rời vị trí lãnh đạo hoặc qua đời. Chúng có thể giảm khoảng 5% đến 10% khi các nhà đầu tư lâu năm bán tháo cổ phiếu và lo lắng về việc "phép màu Buffett" sẽ biến mất. Tuy nhiên, Buffett nói ông nghĩ rằng cổ phiếu sẽ tăng giá vào ngày sau khi ông qua đời, khi các nhà đầu tư dự đoán công ty sẽ có thể tăng trưởng giá trị thông qua tái cấu trúc hoặc giải thể.

Lý lẽ cho việc giải thể

Có lý do để ủng hộ việc giải thể. Đây là tập đoàn lớn nhất thế giới ở thời đại mà các tập đoàn đa ngành đã không còn được ưa chuộng, như General Electric và United Technologies đã giải thể trong những năm gần đây. Dù có tất cả tài năng đầu tư và sự nhạy bén kinh doanh của Buffett, cổ phiếu Berkshire vẫn chỉ ngang với chỉ số S&P 500 về lợi nhuận tổng trong suốt 10 và 20 năm vừa qua, theo tính toán của Bloomberg. Cổ phiếu này đã đem lại mức lợi nhuận 12,4% mỗi năm trong vòng 10 năm qua, so với mức 12,5% của S&P 500. Buffett nói rằng Berkshire cần đánh bại S&P 500 theo thời gian, nếu không thì các nhà đầu tư nên cân nhắc các lựa chọn khác.

Toàn bộ sự vượt trội về mặt hiệu quả diễn ra trong 40 năm đầu tiên của Buffett tại Berkshire, khi công ty còn nhỏ hơn và Buffett cũng có một thời kì đầu tư thắng lợi liên tiếp, thâu tóm những cổ phần lớn trong các công ty như Coca-Cola và American Express với giá rẻ. Quy mô cũng là một trở ngại cho mức lợi nhuận phi thường.

Buffett không có nhiều các giao dịch thắng lớn trong thập kỷ qua. Vụ thâu tóm lớn nhất của công ty - thương vụ mua lại Precision Castparts với giá $33 tỷ vào năm 2016 - là một thất bại. Buffett cũng đã bỏ lỡ một số cơ hội trên thị trường chứng khoán, như bán một nhóm cổ phiếu tài chính bao gồm Wells Fargo và JPMorgan Chase trong năm 2020 và 2021 với khoảng một nửa mức giá hiện tại. Tất nhiên, Apple là một chiến thắng lớn, với phần cổ phần của Berkshire hiện trị giá hơn $150 tỷ, so với mức chi phí vào khoảng $30 tỷ. Nhưng gã khổng lồ công nghệ đang trải qua một năm 2024 đầy khó khăn, và giá cổ phiếu đã giảm hơn 10% tính đến thời điểm hiện tại.

Triển vọng cho Berkshire

Cổ phiếu Berkshire trông như một lựa chọn tốt để theo kịp hay vượt mặt S&P 500 ngay cả khi Buffett rời đi. Cổ phiếu hiện nay đang có vẻ hấp dẫn, với định giá ở mức 1,5 lần giá trị sổ sách dự kiến vào 31 tháng Ba, với giá trị mỗi cổ phiếu hạng A vào khoảng gần $400.000; và cũng ở mức 22 lần lợi nhuận ước tính 2024. Cổ phiếu Berkshire hơi đắt so với trung bình trong 5 năm, vốn ở mức 1,4 lần giá trị sổ sách. Cổ phiếu hiện đang tăng giá nhanh hơn thị trường cả trong năm nay lẫn trong năm năm vừa qua.

Giá trị sổ sách là một chỉ số định giá truyền thống, nhưng vẫn phù hợp cho Berkshire do các hoạt động bảo hiểm quy mô lớn - các công ty bảo hiểm vẫn được định giá dựa trên giá trị sổ sách - và vì đây đã là một thước đo lịch sử cho Berkshire kể từ khi Buffett nắm quyền.

Buffett chọn tập trung vào giá trị nội tại nhưng không tiết lộ ước tính của ông về con số này. Buffett từng nói rằng giá trị sổ sách là một đại diện kém chính xác cho giá trị nội tại, mặc dù việc mua lại cổ phiếu ở mức giá hiện tại lại làm giảm giá trị sổ sách, phần nào làm suy yếu tính hiệu quả của phép đo này.

Sau Buffett, cổ phiếu Berkshire có thể được hỗ trợ bởi tăng trưởng ổn định trong lợi nhuận và vốn chủ sở hữu của công ty. Công ty dường như có khả năng tăng trưởng giá trị sổ sách hàng năm ở mức gần 10%, dựa trên $40 tỷ doanh thu hoạt động sau thuế và mức tăng trong danh mục vốn $360 tỷ. Nếu cổ phiếu tăng trưởng cùng tốc độ, giá cổ phiếu cũng có thể tương ứng.

Việc trả cổ tức rất có khả năng xảy ra trong vòng vài năm sau khi Buffett qua đời. Tại sao? Nó sẽ giúp người kế vị giải ngân một phần lợi nhuận hoạt động hàng năm. Một lý do khác là các nhà đầu tư sẽ không chấp nhận việc Berkshire giữ quá nhiều tiền mặt - lên đến mức kỷ lục $168 tỷ vào cuối năm 2023 - một khi Buffett không còn điều hành nữa.

Triển Vọng và Định Giá

Christopher Bloomstran, giám đốc chiến lược đầu tư tại Semper Augustus Investment Group, đã viết vào đầu năm nay rằng cổ phiếu Berkshire có thể tạo ra mức lợi nhuận hàng năm từ 10% đến 11% trong 10 năm tới, với mức mua lại cổ phiếu hàng năm trong tầm 2% đến 3% - cao hơn mức 1% đến 1,5% trong thời gian gần đây. Ông định giá trị nội tại trong tầm khoảng $720.000 mỗi cổ phiếu hạng A.

Brian Meredith, nhà phân tích tại UBS, là một trong số các chuyên gia phân tích trên phố Wall lạc quan về triển vọng của Berkshire. Gần đây ông vừa nâng mục tiêu giá của Berkshire lên $722.000 mỗi cổ phiếu hạng A so với mức cũ là $715.000. Ông nhận thấy sự tiến bộ ở cả Geico và Burlington Northern. Berkshire là một trong những cổ phiếu phòng thủ tốt nhất trên thị trường, nhờ vào bảng cân đối tài sản và khả năng tạo ra doanh thu của công ty. Một đợt sụt giảm của thị trường có thể mở ra những cơ hội đầu tư cho Buffett.

Buffett hoàn toàn chống lại việc giải thể. Ông lập luận rằng cấu trúc tập đoàn có nhiều ưu điểm, bao gồm những lợi ích về thuế nhờ vào khả năng sử dụng các khoản lỗ lớn do thảm hoạ một cách nhanh chóng trong mảng bảo hiểm của Berkshire. Buffett đã thể hiện sự tự tin vào tương lai của công ty, viết vào năm 2023 rằng: "Berkshire được xây dựng để trường tồn". Và hội đồng quản trị của công ty, vốn có 14 thành viên và rất thân thiện với Buffett – thậm chí bao gồm cả hai người con của ông - hoàn toàn thấu hiểu quan điểm của ông.

"Berkshire được điều hành với sự minh bạch, liêm chính, tầm nhìn dài hạn, và văn hoá của một người quản lý tài sản tận tâm. Công ty được vận hành bởi nhà đầu tư vĩ đại nhất trong lịch sử. Đó là hiện tại," Chris Davis, một nhà quản lý đầu tư và thành viên hội đồng quản trị của Berkshire, đã chia sẻ vào năm ngoái. "Đối với tương lai, mọi nhà hoạt động xã hội và ngân hàng đầu tư sẽ lập luận rằng trong một thế giới không có Warren và Charlie, cấu trúc phi chính thống của Berkshire không nên tiếp tục. Tôi nghĩ rằng nó đáng được bảo vệ."

Dù các câu hỏi là gì, các cổ đông Berkshire vẫn sẽ trân trọng cuộc họp thường niên, biết rằng có thể sẽ không còn nhiều các cuộc họp như vậy với Buffett nữa. Còn về cổ phiếu, nhiều người có thể nghe theo lời khuyên của Munger, người nói rằng "họ nên đặt niềm tin" thay vì bán cổ phiếu sau khi ông và Buffett đã rời đi.

Theo tạp chí Barrons.

Việt hóa bởi: FreFoTimes.