Amazon: Không chỉ bán hàng, giờ đây còn "lấn sân" giao hàng

Gã khổng lồ thương mại điện tử đang cạnh tranh trực tiếp với các ông lớn logistics

Amazon đang tích cực mở rộng khả năng vận chuyển để cạnh tranh với những "ông lớn" trong ngành là FedEx và UPS.  Công ty đã tăng cường 50% công suất mạng lưới giao hàng nội bộ trong vòng một năm, đồng thời định vị bản thân để tiến vào thị trường vận chuyển bên thứ ba (3PL) đầy tiềm năng. 

Điều này có nghĩa là Amazon có thể sớm giao các gói hàng không chỉ cho riêng nền tảng của mình mà còn cho các doanh nghiệp khác, trở thành một loại "Dịch Vụ Bưu Chính Hoa Kỳ" mới – hiệu quả, nhanh chóng và toàn diện hơn.

Hành Trình "Lấn Sân" Sang Logistics

Hành trình của Amazon trong lĩnh vực logistics bắt đầu từ năm 2014 khi công ty bắt đầu xây dựng mạng lưới vận chuyển toàn cầu từ con số không. Hiện nay, công ty có đến 400.000 tài xế trên toàn thế giới, một đội xe gồm 40.000 xe tải lớn, 30.000 xe tải nhỏ, và hơn 70 máy bay vận hành từ trung tâm hàng không riêng của mình ở Bắc Kentucky. Cơ sở hạ tầng mạnh mẽ này cho phép Amazon quản lý một khối lượng lớn các đơn hàng vận chuyển, với mục tiêu cung cấp dịch vụ vận chuyển cho bên thứ ba để cạnh tranh trực tiếp với UPS và FedEx.

Dù vẫn phụ thuộc vào UPS và Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ (USPS) cho hơn 1/4 lượng đơn hàng giao, sự phụ thuộc của Amazon đang giảm dần. Các nhà phân tích cho rằng hiệu quả và khả năng tiết kiệm chi phí của Amazon sẽ sớm cho phép công ty này cung cấp các dịch vụ vận chuyển cạnh tranh tại Mỹ, tương tự như dịch vụ mà họ đang cung cấp ở Anh. Các bước đi chiến lược của Amazon bao gồm tận dụng tối đa đội xe và mạng lưới logistics khổng lồ của mình để tối ưu hóa hiệu quả và giảm chi phí, điều đặc biệt hấp dẫn đối với các doanh nghiệp nhỏ.

Từ Đối Tác Thành Đối Thủ

Trước đây, Amazon từng hợp tác với FedEx và UPS để giao hàng. Tuy nhiên, đến năm 2011, lượng đơn hàng trực tuyến tăng vọt đã khiến ngay cả những đơn vị vận chuyển lâu đời nhất trên toàn quốc cũng bị quá tải.

Đến năm 2014, Amazon quyết định rằng họ cần kiểm soát tốt hơn mạng lưới giao hàng của mình để hỗ trợ tăng trưởng.  Quyết định này đã dẫn đến sự phát triển nhanh chóng của mạng lưới vận chuyển toàn cầu của công ty, tạo ra một lợi thế cạnh tranh mà các đối thủ khác có thể khó lòng bắt chước.

Năm 2019, Amazon đã thay đổi cuộc chơi khi đưa ra dịch vụ giao hàng một ngày làm tiêu chuẩn. Cùng năm đó, FedEx tuyên bố sẽ không gia hạn hợp tác với Amazon. Tuy vậy, Amazon vẫn tiếp tục sử dụng UPS và USPS, đặc biệt cho các đơn hàng giao đến những vùng xa xôi. Tuy nhiên, hiệu quả và độ tin cậy của Amazon đã dẫn đến những dự đoán rằng họ sẽ sớm thống lĩnh ngành vận chuyển.

Năm 2022, Amazon đã ra mắt chương trình "Logistics-as-a-Service" (Logistics như một dịch vụ) tại Anh. Các nhà nghiên cứu từ Đại học DePaul dự đoán rằng một chương trình tương tự sẽ ra mắt tại Hoa Kỳ trong vòng 18 tháng tới, trong khi Morgan Stanley dự đoán nó có thể xảy ra trong năm nay. Các nhà phân tích cho rằng Amazon sẽ tập trung vào việc vận chuyển từ các nhà bán lẻ trực tiếp đến người tiêu dùng thay vì cố gắng sao chép toàn bộ các dịch vụ do FedEx và UPS cung cấp.

Mở Rộng Đội Bay và Chú Trọng Giao Hàng "Chặng Cuối"

Bộ phận vận chuyển hàng không của Amazon, ra mắt vào năm 2016, đã phát triển đến hơn 70 máy bay và dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng. Bộ phận này đóng một vai trò quan trọng trong việc thực hiện lời hứa giao hàng trong hai ngày của Amazon, cùng với một trung tâm hàng không mới trị giá 1,5 tỷ đô la ở Kentucky để tăng cường năng lực. Mặc dù đội bay của Amazon nhỏ hơn so với FedEx và UPS, nhưng tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của hãng này rất đáng chú ý, với các dự báo cho rằng họ sẽ vận hành 200 máy bay vào năm 2028.

Vào đầu năm 2018, các nhà phân tích đã gọi Amazon Air là một đối thủ cạnh tranh đáng gờm với UPS và FedEx. Đến năm 2019, hãng đã có 50 máy bay. Tuy nhiên, hãng cũng đối mặt với nguy cơ đình công của phi công, khi một công đoàn cho biết Amazon trả lương cho phi công thấp hơn 33% so với mức lương của các hãng vận chuyển tương tự như UPS và FedEx. Sau hơn sáu năm đàm phán lao động, nhiều phi công Amazon hiện đã có một hợp đồng mới với mức lương và quy định công việc được cải thiện.

Đầu tư của Amazon vào khâu giao hàng "chặng cuối" (giao hàng đến tận tay người nhận) là một thành phần quan trọng khác trong chiến lược của họ.  Bằng cách sử dụng các tài xế Amazon Flex và các Đối Tác Dịch Vụ Giao Hàng (DSPs), Amazon đảm bảo việc giao hàng hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Chương trình DSP, khuyến khích các công ty độc lập nhỏ xử lý việc giao hàng, đã phát triển đáng kể, tiếp tục nâng cao khả năng giao hàng của Amazon.

Tận Dụng Thuật Toán và Mở Rộng Dịch Vụ

Để quản lý các lô hàng quốc tế, Amazon sử dụng các tàu biển, đặc biệt là giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Đội xe của Amazon gồm 40.000 xe đầu kéo có thương hiệu Prime. Các thuật toán mạnh mẽ của họ giúp tối ưu hóa công suất xe tải, đảm bảo hiệu quả tối đa. Chương trình Vận Chuyển Hàng Hóa Amazon (Amazon Freight) cho phép người bán sử dụng không gian xe tải LTL (less than load) với mức giá chiết khấu, mang lại khả năng tiết kiệm chi phí và tăng tính linh hoạt về logistics.

Cách tiếp cận toàn diện của Amazon mở rộng sang dịch vụ FBA (Fulfilled by Amazon), xử lý việc lưu kho, đóng gói và vận chuyển cho người bán trên nhiều nền tảng khác nhau, không chỉ riêng Amazon.com. Dịch vụ hoàn thiện đơn hàng đa kênh này giúp duy trì danh tiếng của Amazon về giá thấp bằng cách tận dụng mạng lưới logistics của mình để cung cấp giá vận chuyển cạnh tranh.

Tham vọng của Amazon trong lĩnh vực logistics

Thực tế, sự mở rộng vận chuyển hiện tại của Amazon gợi nhớ đến những lần khác mà họ đã sử dụng nguồn lực khổng lồ và dữ liệu để tạo ra sự đột phá trong ngành. Hãy nghĩ đến Prime Video và Amazon Web Services. Amazon đã học hỏi được nhiều điều từ các đối tác vận chuyển lâu năm về cách giảm chi phí. Ví dụ, họ vẫn chủ yếu thuê ngoài các dịch vụ giao hàng đắt đỏ ở nông thôn cho USPS và thuê ngoài phần "chặng cuối" đắt đỏ cho các nhà thầu đối tác dịch vụ giao hàng nhỏ.

Tham vọng của công ty trong việc kiểm soát phần lớn hơn chuỗi logistics được thể hiện rõ ràng trong các khoản đầu tư và đổi mới đang diễn ra. Trong khi vẫn phụ thuộc vào các đơn vị vận chuyển truyền thống cho một số đơn hàng, Amazon đang dần dần giảm sự phụ thuộc này. Mạng lưới logistics hiệu quả của họ cho phép chọn những tuyến đường và gói hàng có lợi nhất, để lại những đơn hàng khó khăn hơn cho những đơn vị khác.

Các suy đoán về việc Amazon có thể mua lại các công ty vận chuyển khác càng làm nổi bật chiến lược tăng trưởng đầy tham vọng của họ. Dù thế nào đi nữa, sự đầu tư không ngừng của Amazon vào logistics sẽ đảm bảo rằng hãng vẫn là một đối thủ đáng gờm trong ngành vận chuyển, không ngừng đẩy lùi ranh giới của thương mại điện tử và hơn thế nữa.